Słownik pojęć

Pojęcia i ich definicje


A

Alodium

W średniowiecznej Europie pełna własność ziemi, przeciwieństwo własności lennej. Gruntami alodialnymi właściciel mógł swobodnie dysponować


Antropomorfizacja

Przypisywanie istotom boskim, zwierzętom, przedmiotom, zjawiskom itp. cech ludzkich.


Antypapież

Nieuznawany przez Kościół katolicki papież wybrany przez opozycyjną grupę duchowieństwa, który objął stanowisko za pontyfikatu legalnego papieża lub w czasie, gdy urząd ten pozostawał nieobsadzony.


Apella

Zgromadzenie ludowe w starożytnej Sparcie. Uczestniczyli w nim wszyscy pełnoprawni obywatele polis, którzy ukończyli 20. rok życia.


Archonci

Dziewięciu najwyższych rangą urzędników w starożytnych Atenach, wybieranych raz w roku. Początkowo ich władza była bardzo rozległa, jednak z czasem została ograniczowa do spraw sądownictwa.


Areopag

Główny organ ustawodawczy i sądowy w starożytnych Atenach, który początkowo kontrolował działalność urzędników i czuwał nad moralnością obywateli. Cieszył się dużym prestiżem w społeczeństwie. Od czasów Solona jego członkami dożywotnio zostawali archonci.


Arianizm

Doktryna teologiczna stworzona przez Ariusza, negująca równość osób Trójcy Świętej. Arianizm został potępiony na soborze w Nicei (325 r.), jednak przez długi czas miał wielu zwolenników – przyjęła go m.in. większość plemion germańskich. Zanikł całkowicie w VII w.


Autokracja

System rządzenia, w którym cała władza należy do jednego człowieka (lub grupy) i jest sprawowana poza jakąkolwiek kontrolą społeczną.


B

Beneficjum

Czasowe lub dożywotnie prawo czerpania dochodów z gruntu, nadane przez seniora wasalowi w zamian za służbę wojskową.


Bojarzy

Wielcy własciciele ziemscy (panowie feudalni) na Rusi, a następnie w Rosji. Na Litwie bojarami nazywano przedstawicieli średniej i drobnej szlachty.


Bulla

Urzędowy dokument papieski, cesarski lub królewski, wydawany w sprawach szczególnej wagi, opatrzony pieczęcią


C

Czynsz

W okresie feudalizmu stałe świadczenie wnoszone przez chłopa na rzecz właściciela gruntów w zamian za ich użytkowanie. Mogło być uiszczane w pieniądzach lub produktach.